Özgüveni Yüksek Çocuk Yetiştirmek

 

 

Psikoloji Yazıları / Özgüveni yüksek çocuklar yetiştirmek

13.06.2012

Butun anne babalarin bebeklerini kucagina aldigi andan itibaren gayeleri bebeklerinin, ozguveni gelismis bir birey olmasidir. Peki cocuklarimizin ‘ozguven’ ini nasil saglayacagiz? Ozguven duygusu cocuklarin dogustan sahip oldugu bir duygu degildir. Ozguven, cocukluk caginda edinilen deneyimler, beraber olunan kisiler ve yasanilan olaylarla gelisir.
Cocuklarin, ozguvenini gelistirmede en onemli etken, anne babanin bebeklikten itibaren hicbir oncelikli sart ve durumu goz onune almadan cocuklarina gosterdigi ‘karsiliksiz’ ‘sevgi’ dir. Cocugunuza kurudugunuz ‘ Uslu cocuk olursan seni severim, yemegini yersen seni cok severim’ gibi cumleler, kendisine gosterilen sevgiyi haketmedigi hissi yaratir ve cocugunuz bunun sonucu olarak kendisini sevilmeye deger gormez. Kendisini sevmeyen cocuk, baskalarinin da onu sevmedigini dusunecektir. Cocugunuzun neyi basardigina, nasil davrandigina bakarak degil, kim olduguna dayanarak onu sevin…
Ebeveynler zaman zaman cocuklarinin bazi islerini tek basina yapamayacagini dusunurler ve cocuklarina denemeleri icin firsat vermezler. Cocuklarin aslinda yapabilecegi isleri ustlenen ebeveynler, cocuklarina ‘Sen bunu yapabilecek beceriye sahip degilsin’ mesajini verirler. Bu mesaj karsisinda cocugun basarabilecegine karsi inanci, ozguveni azalir. Çocuğunuza küçük yaslardan itibaren yasina uygun isleri ustlenmesi ve mucadele etmesi icin firsat verin. Cocugunuzun yetenek ve becerilerini gelistirmesi icin verdiginiz destek ile, ‘basarma duygusu’ gelisecek ve kendine olan guveni saglamlasacaktir. Cocugunuz verilen sorumlulugu basaramamis olsa da ona kosulsuz destek ve sevgi vermeye devam edin. Boylece cocugunuz, kendine deger verildigini ve desteklenmeye devam edildigini hissedecektir. Ailesi tarafindan degerli hissedilen cocugun ailesi ile iliskisi saglam guven temelleri uzerine kurulacaktir.
Cocugunuzun yasi kac olursa olsun ayri bir birey oldugunu unutmayiniz ve tercihlerine saygi gosteriniz. Cocuklarinizin ileride de kendi kararlarini alma becerisini desteklemek icin, kucuk yaslarda itibaren cocugunuzun tercih yapmasina ve kararlarini uygulamasina izin verin.
‘Tabagindaki bitecek, daha doymadin’
‘Terledin, su icme’
‘Tolga ile konusma, o yaramaz bir cocuk’
gibi mudahaleler cocugunuzun kendi hayatiyla ilgili tercih yapmasina engel olur. Ayrica bu cumleler ile cocugunuza fikirlerine saygi gosterilmedigi mesajini iletmis olursunuz. Tercih yapilmasina izin verilmeyen cocuklar, ebeveynlerine bagimli, kendi basina karar alamayan bireyler olarak yetisirler. Ebeveynler olarak, cocugunuzu yonlendirmek istemeniz cok dogal bir yaklasimdir fakat bunu cocuklarinizin kendi verebilecegi kararlara mudale ederek ya da onun yerine karar vererek yapmamalisiniz. Asiri koruyucu bir tutum yerine, cocugunuzun kendini yonetebilen bir birey olmasina destek vermelisiniz.
 Eger bir cocuk surekli elestirilmisse, kinama ve ayiplamayi,
 Eger bir cocuk alay edilip asagilanmissa, sikilip utanmayi,
 Eger bir cocuk kin ortaminda buyumusse, kavga etmeyi,
 Eger bir cocuk devamli utanc duygusuyla egitilmisse, kendini suclamayi,
 Eger bir cocuk hosgoru ile yetismisse, sabirli olmayi,
 Eger bir cocuk desteklenip yonlendirilmisse, kendine ‘guven’ duymayi,
 Eger bir cocuk ovulmus, begenilmisse, takdir edilmeyi,
 Eger bir cocuk hakkina saygi gosterilerek buyumusse, adil olmayi,
 Eger bir cocuk guven ortami icinde buyumusse, inancli olmayi,
 Eger bir cocuk kabul ve onay gormusse, kendisini sevmeyi ogrenir,
 Eger bir cocuk ailesi icinde destek ve arkadaslik gormusse, mutlu olmayi ogrenir.
Cocugunuza ilgi gostermeniz, onu fark ettiginiz, aktif olarak dinlediginiz, sozlerinin ve yaptiklarinin onemli oldugunu hissettirdiginiz anlamina gelir. Cocugunuza ilgi gostermeniz, onlarin ozguveni gelismis, kendini ifade edebilen bireyler olarak buyumelerine katkida bulunacaktir.
　
Uzm. Psikolog Nurdan Kozan